Operationaliseren van begrippen/effecten

Zoals eerder is vermeld (klik hier), het is heel belangrijk dat je alle termen/begrippen die je gebruikt in je onderzoek goed kunt afbakenen. Dit doen we door belangrijke termen/begrippen te operationaliseren.

Stappenplan

Het operationaliseren van termen en effecten kan worden uitgevoerd aan de hand van het volgende stappenplan:

1. Definieer de termen: Begin met het nauwkeurig definiëren van de termen die je wilt operationaliseren. Zorg ervoor dat deze definities duidelijk en eenduidig zijn, zodat er geen verwarring ontstaat.
2. Identificeer meetbare indicatoren: Bepaal welke meetbare indicatoren het meest geschikt zijn om de termen te vertalen naar concrete observaties of metingen. Deze indicatoren moeten direct gerelateerd zijn aan de concepten die je wilt bestuderen.
3. Selecteer meetmethoden: Kies de meest geschikte methoden om de geselecteerde indicatoren te meten. Dit kan bijvoorbeeld enquêtes, observaties, tests, of analyses van bestaande gegevens zijn.
4. Ontwikkel meetinstrumenten: Ontwerp en ontwikkel meetinstrumenten die nauwkeurig en betrouwbaar de geselecteerde indicatoren kunnen meten. Zorg ervoor dat deze instrumenten valide zijn, wat betekent dat ze meten wat ze bedoeld zijn te meten.
5. Test de meetinstrumenten: Voer pilottests uit om de meetinstrumenten te testen en eventuele problemen of gebreken te identificeren. Pas indien nodig de instrumenten aan op basis van de feedback die je ontvangt.
6. Verzamel gegevens: Verzamel gegevens door de ontwikkelde meetinstrumenten toe te passen op de onderzoekspopulatie. Zorg ervoor dat de gegevens consistent en betrouwbaar worden verzameld.
7. Analyseer de gegevens: Analyseer de verzamelde gegevens om de effecten en relaties tussen de variabelen te onderzoeken. Gebruik statistische analyses of andere geschikte methoden om de resultaten te interpreteren.
8. Trek conclusies: Trek conclusies op basis van de resultaten van de analyse en bepaal of de termen en effecten succesvol zijn geoperationaliseerd. Identificeer eventuele beperkingen of implicaties van de gekozen operationalisaties.
9. Rapporteer bevindingen: Rapporteer de bevindingen van de studie, inclusief de methoden die zijn gebruikt om termen en effecten te operationaliseren, evenals de resultaten van de analyse. Wees transparant over de methodologie en de validiteit van de gebruikte operationalisaties.

Voorbeeld 1, begrip geluk operationaliseren
Stel je hebt het begrip “geluk” en je wilt het operationaliseren voor een onderzoek naar de tevredenheid van mensen met hun leven. In plaats van simpelweg te vragen: “Ben je gelukkig?” zou je specifieker kunnen zijn door te vragen: “Hoe vaak voel je je gelukkig gedurende de dag?” en de antwoorden te laten variëren op een schaal van 1 tot 5, waarbij 1 staat voor ‘nooit’ en 5 staat voor ‘altijd’. Op deze manier maak je het begrip “geluk” meetbaar en operationeel.

Voorbeeld 2, begrip toekomst van mixed reality operationaliseren
Bijvoorbeeld, stel dat je onderzoek gaat over mixed reality en de toekomst ervan. Omdat je gaat onderzoeken hoe de toekomst van mixed reality eruitziet, is het dan belangrijk om het begrip ”mixed reality” goed uit te leggen en deze terminologie zo meetbaar mogelijk te maken. Vaak hebben experts zelf moeite om begrippen goed af te bakenen en meetbaar te maken. Als je verschillende experts vraagt wat überhaupt mixed reality bijvoorbeeld betekent, krijg je verschillende antwoorden. Zeker als technologie nieuw is, zal dit probleem zich vaker voordoen. Van ene expert zal je horen dat mixed reality over virtual reality gaat, terwijl een andere expert het wellicht afbakent als ”het samensmelten van zintuigen in een virtuele omgeving door gebruik te maken van technologie”. Je begrijpt dat het onderzoek dan beïnvloedt wordt door hoe je term gaat specificeren/beschrijven. Als je bijvoorbeeld de tweede begrip hanteert, namelijk zintuigen en de digitale wereld met elkaar laat samensmelten, zal het onderzoek een heel andere aanpak kennen dan wanneer je je alleen op virtual reality zou richten. Hetzelfde geldt ook voor alle andere begrippen. Daarom is het heel belangrijk om begrippen goed te operationaliseren.

Wees dus heel duidelijk in je onderzoek vanaf het begin over wat je precies bedoelt met verschillende terminologieën. Wees ook niet vaag. Schrijf bijvoorbeeld niet op dat iets effectiever moet worden of dat het klantenbestand moet worden vergroot. Aan het einde van je onderzoek moet je immers bewijzen dat de gewenste effecten en gevolgen met je oplossing of bevindingen kunnen worden gerealiseerd. Schrijf dus in plaats van “het aantal klanten moet vergroot worden” als “het aantal klanten moet met 50% worden verhoogd”. Dan maak je het ook meetbaar en kun je bewijzen dat je oplossing daadwerkelijk voor 50% meer klanten gaat zorgen. Omdat je grondig onderzoek hebt verricht.

Kortom, het goed afbakenen, uitleggen en meetbaar maken van alle terminologieën is een essentieel traject tijdens een onderzoek. Zorg dus ervoor dat bepaalde begrippen die je gebruikt en effecten bijvoorbeeld beschrijft zo meetbaar mogelijk worden gemaakt.

Je kunt indien gewenst, zoals eerder vermeld, ROI, ROE’s (Return on Effort) en KPI’s (Key Performance Indicators) aan je beoogde effecten verbinden. Voor meer uitleg en verschillende maatstaven klik hier.

Hier kun je lezen hoe je een onderzoek stapsgewijs kunt verantwoorden. In deze blog kun je lezen hoe je de kwaliteit van onderzoeksresultaten kunt verhogen.