Vaak word ik gevraagd hoe men een prototype moet ontwikkelen, welke soorten prototypes er bestaan en waar men aan moet denken bij het ontwikkelen ervan. Het proces van prototyping omvat diverse aspecten, waaronder het identificeren van het probleem dat het prototype moet oplossen, het uitvoeren van onderzoek om inzicht te krijgen in mogelijke oplossingen, en het ontwikkelen, testen en verbeteren van het prototype op basis van feedback. Deze blog zal niet alleen deze onderwerpen behandelen, maar ook dieper ingaan op het proces van prototyping, verschillende manieren om een prototype te ontwikkelen, en tips voor effectieve prototyping.

• • Let wel op: deze blog omvat enkel de grote lijnen en gaat niet te diep in op de details per stap. Een gedetailleerd overzicht van een aanpak van een probleem naar oplossing zal apart worden beschreven in een nieuwe blogserie die binnenkort wordt gepubliceerd. Deze nieuwe blogserie zal zich richten op het proces van probleemidentificatie, analyse, onderzoeksmethoden en het nemen van weloverwogen beslissingen om tot de beste oplossing te komen. Houd dus mijn blogs in gaten voor meer informatie en updates.

Voorbeelden van prototypes voor het testen van producten & services.

Grondige probleemanalyse en oplossingskeuze

Allereerst is het van essentieel belang om het probleem zeer grondig te begrijpen. Het gehele proces begint eigenlijk met het identificeren en in kaart brengen van het probleem. Dit omvat een diepgaande analyse om te begrijpen waar het precies om gaat, wat de kernproblemen zijn, wat de doelstellingen zijn en welk gewenst effect moet worden bereikt. Deze informatie wordt verzameld door middel van observatie, het lezen van bestaande rapporten en onderzoeken van de organisatie, en door gesprekken aan te gaan met belangrijke stakeholders, zoals de opdrachtgever.

Vervolgens wordt er een diepgaand onderzoek uitgevoerd door middel van deskresearch en fieldresearch. Dit helpt om een beter begrip te krijgen van het onderwerp en om te achterhalen welke soorten oplossingen beschikbaar zijn, evenals de randvoorwaarden en mogelijke gevolgen van het onderwerp waar het onderzoek zich op richt. Het doel is om de aandachtspunten te identificeren en om mogelijke oplossingen voor het probleem in kaart te brengen. Deze informatie wordt gedocumenteerd en verzameld uit verschillende bronnen, waaronder literatuur, inzichten van experts en mensen met ervaring in het werkveld, en gesprekken met medewerkers en andere stakeholders binnen de organisatie.

Op basis van al deze verzamelde inzichten worden er conclusies getrokken en wordt er een weloverwogen keuze gemaakt voor de beste oplossing om het probleem aan te pakken.

Het belang van requirements bij prototype en oplossingsontwerp

Let wel op, het is van cruciaal belang om tijdens het onderzoek ook te kijken naar hoe je oplossing voldoet aan de vereisten, onderverdeeld in criteria haalbaarheid, wenselijkheid en levensvatbaarheid. Daarnaast moet je prototype natuurlijk het probleem oplossen en het gewenste effect creëren. Het moet ook een meerwaarde bieden en passen binnen de waarden en belevingswereld van je doelgroep.

Deze stap is essentieel, aangezien je prototype moet voldoen aan de wensen van verschillende belanghebbenden (wenselijkheidscriteria), haalbaar moet zijn voor de opdrachtgever om te realiseren (haalbaarheidscriteria) en op de lange termijn duurzaam moet zijn en blijvende waarde moet bieden (levensvatbaarheidscriteria). Deze criteria zijn van vitaal belang om van je prototype daadwerkelijk een eindproduct te maken en zo het probleem effectief op te lossen. Meer informatie hierover kan je hier lezen.

Ontwikkeling van prototype: fasen en implementatie

Om je oplossing daadwerkelijk in de praktijk te implementeren, is het van belang om eerst een Proof of Concept te ontwikkelen, gevolgd door de creatie van een prototype. Het proces van het ontwikkelen van een prototype doorloopt drie fasen: low fidelity, mid fidelity en high fidelity.

• In de low fidelity fase begin je met een ruwe schets van je oplossing. Hierbij test je om te ontdekken wat de verbeterpunten zijn voor je prototype. Door verschillende stakeholders, zoals eindgebruikers, te betrekken, verzamel je individuele aanvullingen en feedback voor je prototype. Vervolgens gebruik je deze inzichten om je prototype te verbeteren, wat resulteert in een mid fidelity prototype. Dit mid fidelity prototype wordt opnieuw getest en de ontvangen feedback wordt gedocumenteerd.
• Na deze testfase verwerk je de inzichten, ideeën en verbeterpunten van verschillende stakeholders in je prototype, wat resulteert in een high-fidelity prototype. Dit high-fidelity prototype is bijna perfect om op de markt te worden geïntroduceerd. Opnieuw test je het prototype, verzamel je ideeën en pas je het prototype indien nodig aan.
• Vervolgens schrijf je een zeer gedetailleerd implementatieplan waarin wordt uitgelegd hoe het prototype in de markt kan worden gebracht, inclusief eventuele strategische, operationele en tactische plannen.
• Daarna is je product of service gereed om op de markt te worden gebracht.

Voor meer informatie over de verschillende fasen van prototyping (klik hier) en het onderscheid tussen een Proof of Concept, Prototype, MVP en Final Product (eindproduct), kun je hier meer lezen.

Nu gaan we terug naar het onderwerp dat centraal staat in deze blog, namelijk de verscheidenheid aan prototypes die beschikbaar zijn. Waar moet je dan aan denken?

Verscheidenheid aan prototypes: voorbeelden voor zowel producten als services

Allereerst is het belangrijk om te begrijpen dat je een prototype kunt maken van zowel een product als een service, afhankelijk van de oplossing die je voor het probleem hebt bedacht. Met andere woorden, van een service kan ook een prototype worden gemaakt. Hieronder zullen verschillende voorbeelden van prototypes voor het testen van zowel producten als services apart worden behandeld.

Om een product te testen, kan er gekozen worden om prototype hiervoor  op volgende manier te ontwikkelen/testen:

1. HTML/CSS Prototyping: Bouw een eenvoudige versie van het programma met HTML en CSS om de basisfunctionaliteit te demonstreren.
2. Demo Versie: Creëer een demo-versie van het programma met beperkte functionaliteit om potentiële gebruikers een voorproefje te geven van wat het programma te bieden heeft.
3. Digitale Mock-ups: Gebruik ontwerptools zoals Adobe XD, Sketch of Figma om digitale mock-ups te maken met interactieve elementen.
4. Wizard of Oz-prototyping: Simuleer de werking van het programma door handmatig interacties uit te voeren die normaal gesproken door de computer zouden worden afgehandeld.
5. Sensor Technologie met LEGO: Gebruik LEGO Mindstorms of andere sensorgerelateerde technologieën om fysieke prototypes te bouwen die interactie mogelijk maken met het programma/sensoren, zoals het simuleren van bewegingssensoren of het activeren van acties op basis van externe stimulaties.

Voor meer voorbeelden van het testen van een product, klik hier.

Om een service te testen, kan er gekozen worden om prototype hiervoor  op volgende manier te ontwikkelen/testen:

1. Rollenspel: Door middel van rollenspellen kunnen ontwikkelaars en ontwerpers diep ingaan op de behoeften en verwachtingen van eindgebruikers. Door scenario’s na te spelen, ontwikkelen zij een empathisch begrip dat cruciaal is voor het finetunen van service-ontwerpen.
2. Infographics: Infographics dienen als een krachtig medium om complexe informatie snel en duidelijk over te brengen. Ze zijn compact en visueel aantrekkelijk, waardoor kernboodschappen over services gemakkelijk opgemerkt en begrepen kunnen worden.
3. Explainer Video’s: Explainer video’s combineren educatie en feedback op harmonieuze wijze. Ze maken het mogelijk voor gebruikers om de werking van een service inzichtelijk te krijgen en directe feedback te leveren, wat leidt tot voortdurende verbetering.
4. Visualisatie van Proces: Procesvisualisaties bieden een gedetailleerde roadmap van gebruikersinteracties en scenario’s. Ze bieden waardevolle inzichten in gebruikersbehoeften en knelpunten, wat essentieel is voor iteratieve ontwikkeling en optimalisatie van services.
5. Flipbook: Flipbooks vertalen complexe serviceconcepten naar eenvoudige, begrijpelijke animaties. Ze bieden gebruikers een snelle en effectieve introductie tot de essentie van het serviceconcept.

Voor meer voorbeelden van het testen van een service, klik hier.

Effectief presenteren van conclusies

Zorg ervoor dat je aan het einde van het traject begint met het delen van je conclusies en bevindingen met je opdrachtgever en eventuele collega’s. Bereid alle benodigde documentatie voor, inclusief de testresultaten en een implementatieplan, om naar je opdrachtgever deze te sturen en het traject netjes af te ronden. Op die manier weet je opdrachtgever welke stappen nodig zijn om van je prototype een succes te maken.

Het implementatieplan moet de doelstellingen, werkwijze en verwachte effecten van je prototype beschrijven. Overweeg om een begroting en verdienmodel toe te voegen, en leg uit hoe je product levensvatbaar en haalbaar blijft op de lange termijn. Breng ook de gevolgen en risico’s in kaart, bijvoorbeeld met behulp van een risicomatrix. Stel gedetailleerde stappen en aandachtspunten voor aan de opdrachtgever om van je prototype een succes te maken en het probleem dus stap voor stap op te lossen.

Documenteren van testproces

Het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) en een testplan is cruciaal voor het succesvol testen van een prototype. Documentatie van je bevindingen tijdens het testen is van groot belang, omdat dit zorgt voor een hogere betrouwbaarheid, validiteit en repliceerbaarheid van de resultaten. Voordat je begint met het testen van een prototype, is het daarom essentieel om een plan van aanpak (PvA) op te stellen. In dit plan dien je de volgende informatie te verwerken:

• Wie ga je betrekken en selecteren voor het testen?
• Hoe ga je testen? Beschrijf de methoden en technieken die je zult gebruiken.
• Wat is de topiclijst? Formuleer de vragen die je aan de deelnemers gaat stellen.
• Hoe ga je doorvragen of opvolgen? Leg duidelijk vast hoe je verdere verduidelijkingen of vervolgvragen zult stellen.
• Hoe ga je eventueel een video opnemen en de anonimiteit van de respondenten waarborgen?
• Wie gaat wat doen tijdens het testproces als je een prototype test met meerdere personen?
• Hoe ga je informatie verwerken en analyseren?
• Hoe ga je een verbeterplan en acties koppelen aan de resultaten na het testen van het prototype?
• Hoe ga je de bevindingen terugkoppelen naar de betrokkenen?

Na afronding van het testen is het belangrijk om een testplan in te vullen en dit testplan als naslagwerk op te nemen voor de opdrachtgever en andere geïnteresseerden. Een prototype canvas kan ook eventueel worden gebruikt om de verschillende inzichten die je tijdens het testen verkrijgt, goed te documenteren. Klik hier voor meer informatie over een prototype canvas.

Klik hier voor meer informatie over de verschillende onderdelen van een testplan. Hier kun je lezen hoe je alle bevindingen kunt documenteren in een onderzoek of scriptie, en welke criteria hierbij van belang zijn.

Voor meer gedetailleerde informatie en een stappenplan over hoe je kunt testen in de praktijk, klik hier.